حتما شما هم در شهر، محله و کوچه محل سکونتتان آنها را دیده‌اید؛ مهمانان ناخوانده عمودی‌ که در اندازه‌های کوچک و بزرگ در پشت‌بام یا حیاط برخی خانه‌ها جا خوش می‌کنند و مهمان دائمی می‌شوند. تعدادشان آنقدر زیاد است که تقریباً در هر نقطه شهر یکی از آنها به چشم می‌خورد. 

تعدد این آنتن‌ها، خبرهای ضد و نقیض درباره تهدید سلامتی انسان، زشت کردن چهره شهر و دلایل متعدد دیگر باعث شده که برچیده شدن آنها تقریباً به یکی از آرزوهای محال تبدیل شود؛ محال از این جهت که با برچیده شدن این آنتن‌ها تکلیف این همه تلفن همراه و کاربر تلفن همراه چه خواهد شد؟ 

آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر حدود 11000 آنتن فقط در استان تهران وجود دارد که به نظر می‌رسد این رقم در مقایسه با کشورها و شهرهای دیگر بسیار بالا است. در ایالات متحده آمریکا در مجموع حدود 215000 و در شهر لندن حدود 7000 آنتن مخابراتی وجود دارد. 

آنتن‌های مخابراتی مضرند یا خیر؟

اختلاف نظرها در مورد ضرر داشتن یا نداشتن آنتن‌های مخابراتی بسیار زیاد است. سازمان بهداشت جهانی در گزارشی که در مه 2006 در سایت خود منتشر کرد در قسمت نتیجه‌گیری صراحتا به این نکته اشاره داشت که "هیچ مدرک علمی قانع‌کننده‌ای وجود ندارد که ثابت کند سیگنال‌های ضعیف RF که از ایستگاه‌های ثابت و شبکه‌های وایرلس  متساطع می‌شود برای سلامتی انسان خطری داشته باشد". 

اما اگر این سؤال از پزشکان متخصص پرسیده شود شاید نظرات متفاوتی داشته باشند. اکثر متخصصان مغز و اعصاب بر این باورند که هر چند میزان تشعشعات این ایستگاه‌ها اندک هم باشد، اما قرار گرفتن دائم در معرض این تشعشعات می‌تواند به مرور زمان تاثیرات بسیار منفی بر بدن افراد بگذارد. به‌عنوان مثال یکی از عوارض ناشی از این تشعشعات، ناباروری است که بالطبع اثرات آن در درازمدت نمایان خواهد شد.

این اختلافات تا حدی است که صابر فیضی مدیر عامل وقت مخابرات برای اینکه ثابت کند BTS ها بی‌ضرر هستند دستور داد در حیات خانه‌اش یکی از آنها را نصب کنند. اما بسیاری از کاربران بر این باورند وقتی پزشکان و متخصصان این همه از مضرات استفاده از موبایل و امواج منتشره آن صحبت می‌کنند چگونه ممکن است آنتن‌های مخابراتی که چندین برابر یک دستگاه موبایل وزن و حجم دارند مضر نباشند؟

نکته جالب توجه اینجاست که اپراتورهای تلفن همراه در ازای هر آنتنی که در حیات یا پشت بام خانه‌ها نصب می‌کنند مبلغی به‌عنوان اجاره‌بها می‌پردازند. میزان این اجاره‌بها بستگی به محل نصب آنتن دارد و معمولا بین 20 تا 50 میلیون و در مواردی بیشتر از این مبلغ متغیر است. 

پرداخت این مبالغ شاید تا حدودی برای مردم وسوسه‌کننده باشد. جدای از قانونی بودن یا نبودن این کار این سؤال مطرح می‌شود که در صورت مضر بودن این آنتن‌ها چه بر سر سلامتی افراد خواهد آمد؟ مگر وزن این آنتن‌ها چقدر است که اپراتورها بابت آن این میزان اجاره‌بها می‌پردازند؟

جایگزینی برای آنتن‌های BTS  

طبق نظر کارشناسان ارتباطات دوربُرد، با پیشرفت فناوری‌های بی‌سیم، دیگر جایی برای دکل‌های مخابراتی نخواهد بود.

استیو پاپا، بنیانگذار فناوری "بی‌سیم موازی" معتقد است : هیچ دلیلی وجود ندارد که تلفن هوشمند شما نتواند در آینده کار  یک آنتن مخابراتی را انجام دهد. وی در بخشی از اظهاراتش جهانی را پیش‌بینی کرده است که در آن خبری از وجود آنتن‌های مخابراتی نخواهد بود و به جای آن گوشی‌های موبایل بخشی از شبکه انتقال را تشکیل خواهند داد و این یعنی پارازیت کمتر و" نقاط سیاه" کمتر. 

به گفته وی فناوری LTE Direct همان چیزی است که قرار است جای آنتن‌های مخابراتی را بگیرد. LTE فناوری جدیدی است که با هدف امکان برقراری ارتباط بدون دسترسی به آنتن‌های مخابراتی ایجاد خواهد شد. در تکنولوژی LTE  Direct می‌توان ارتباط به آنتن‌های مخابراتی را دور زد و بدون نیاز به این ارتباط، به دستگاه‌های مختلف متصل شد. این تکنولوژی وایرلس در فواصل ۵۰۰ متری کار می‌کند که این مسافت در مقایسه با فواصل پشتیبانی شده‌ی وای‌فای و بلوتوث، بسیار زیاد است. 

شرکت کوالکوم مدتی است که در حال کار روی این فناوری است و در این مورد با چند اپراتور اروپایی همکاری می‌کند. استیو پاپا می‌گوید :"دیری نخواهد پایید که یک تراشه 300 دلاری کار یک دکل مخابراتی را انجام دهد". 

این تراشه در هر دستگاهی که قرار بگیرد، از گوشی همراه و تبلت گرفته تا مجموعه اینترنت اشیاء می‌تواند بدون نیاز به آنتن مخابراتی ارتباط با دستگاه‌های دیگر را برقرار کند.

باید چاره‌ای اندیشید

همانطور که اشاره شد اختلاف نظرها در مورد مضر بودن آنتن‌های مخابراتی بسیار است. سازمان بهداشت جهانی یک چیز می‌گوید، پزشکان و متخصصان داخلی نظراتشان متفاوت است، مسئولان اپراتورهای تلفن همراه چیز دیگری می‌گویند و مردم و کاربران نیز که بیشترین تهدیدها را متوجه خود می‌دانند هم نظر دیگری دارند. 

به این ترتیب ذکر دو نکته لازم است؛ اول اینکه  آیا واقعاً نمی‌توان در این مورد  به یک اجماع کلی رسید؟ آیا بحث سلامتی مردم آنقدر ارزش ندارد که همه مسئولان -فارغ از سازمان بهداشت جهانی که مشخص نیست بر اساس چه معیارهایی اینگونه نتیجه‌گیری کرده است- صادقانه حرف بزنند و واقعیت‌ها را بیان کنند؟ دوم اینکه در صورت ایجاد فناوری‌های جدید که بخشی از آن در این مجال ذکر شد، لازم است استفاده از این فناوری‌ها به‌سرعت در دستور کار مسئولان قرار گیرد تا حداقل مقداری از حجم انتقادات و اختلافات در این مورد بکاهد.